Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

woensdag 14 januari 2009

Stiltecentrum


Het was indertijd een goed idee: een stiltecentrum beginnen in de kerk voor de hele wijk. Zeker als de kerk Oase heet. Wat is er mooier om dan een pleisterplaats te bieden die ook op andere dagen van de week open is?
In 2000 begon de gereformeerde kerk - nu protestantse wijkgemeente - aan de Weideflora in de Leeuwarder wijk Aldlân met het stiltecentrum. Wijkbewoners werden met een folder op de hoogte gebracht van de openingstijden.

Onlangs stond ik voor de Oase, naast het strategisch opgestelde bord ‘Stiltecentrum’, dat niet te missen moet zijn voor het voorbijgaande verkeer. Ik wist dat het bord veranderd was, maar nu ik er zo bij stond drong het tot me door dat het eigenlijk een triest bord is geworden.
De onderste helft is overgeschilderd. Als je goed kijkt, kun je nog de letters zien die de openingstijden van het centrum in betere tijden meldden. Maar dat heeft geen zin, want nu staat er met strakke letters ‘Openingstijd: op aanvraag’. En dan wat telefoonnummers.

Ja, het Stiltecentrum is er nog, met mooie vloerbedekking, lage bankjes voor wie wil knielen, een icoon en de gelegenheid om lichtjes te ontsteken. Maar de deur zit dicht. En ik durf te wedden dat er nooit iemand belt om de die deur te ontsluiten.
Dat valt de mensen van de Oase niet kwalijk te nemen, die overigens zelf wel geregeld het centrum gebruiken. Ze hebben tenminste een serieuze poging ondernomen om ook zo iets te kunnen betekenen voor de medemens in de buurt. Maar er is geen werkelijke behoefte aan.

De veronderstelling is er dat veel niet-kerkelijken zich graag even terugtrekken in een godshuis. En dat lijkt ook het geval te zijn. Zo kwamen deze zomer tienduizenden op Tsjerkepaad af: het initiatief waarbij Friese kerken op zaterdagmiddag open zijn.
Wat echter vooral trekt, zijn de oude kerken, die alleen al door het eeuwenlange vrome gebruik iets sacraals hebben. En die kerken moeten zo groot zijn en zo druk dat je anoniem en heel legitiem even op een hoekje van een kerkbank kunt gaan zitten. De behoefte die niet-kerkelijken zouden hebben aan een oase, is al snel verdwenen als aan die voorwaarden niet wordt voldaan.

Zelfs een fraaie kerk in het Leeuwarder centrum, schuin tegenover McDonald’s, trekt op de vaste openingstijden op zaterdagmiddag maar een handjevol mensen. Het is niet anoniem genoeg. Als mensen al verstilling zoeken, doen ze dat het liefst in alle stilte.