Nieuwe clerus

De ‘atheïstische dominee’ Klaas Hendrikse uit Middelburg vindt dat de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), waar hij zelf lid van is, de vraag of God bestaat op de synode moet behandelen. In een open brief stelt hij dat daarmee veel collega’s en gelovigen een dienst wordt bewezen.
Hendrikse haakt in op wat de PKN-secretaris, dominee Arjan Plaisier, schreef over zijn boek ‘Geloven in een God die niet bestaat’. Overigens heet Hendrikse wel atheïstisch te zijn, maar wat hij in dat boek vooral doet is ageren tegen wat het christendom van God heeft gemaakt. En daarmee trekt hij volle zalen.

Plaisier geeft toe dat ook kerkmensen moeite hebben met het traditionele godsbeeld. ,,Kun je niet beter zeggen dat God ‘iets’ is, dat Hij een kracht is, een aanwezigheid, een mysterie?’’, aldus Plaisier. ,,We weten ook niet of onze begrippen wel op God van toepassing zijn. Wat bedoelen we als we zeggen dat God ‘bestaat’? Hoe bestaat Hij dan?’’
Het is interessant om te zien wat de PKN met de oproep van Hendrikse gaat doen. Officieel moeten voorgangers van de PKN de leer van de kerk onderschrijven. Maar daarmee wordt al lang de hand gelicht. Gelovigen moeten maar afwachten wat een dominee nog wel en niet wil verkondigen.

Daarmee is de PKN weer terug in de middeleeuwen, toen de gelovigen geheel afhankelijk waren van de clerus. De winst van de Reformatie en hervormers als Calvijn (zie gisteren) was juist dat modale gelovigen mondiger werden. Zij konden de preek verstaan en vervolgens waren ze in staat, en ook verplicht, die aan de belijdenis te toesten.
Nu is er weer een nieuwe clerus, die van alles kan en mag zeggen op de kansel. Zelfs dingen als ,,God bestaat niet, maar gebeurt’’ en hoe Hendrikse het verder ook formuleert. Een predikant is nergens meer op aan te spreken. Een dominee kan zeggen: ik ben gewetensvol door de bijbeltekst gekropen. En dat moet je dan respecteren in je kerkbank.