maandag 7 december 2009
Nepheilige
Wat zullen we nou krijgen? In Maastricht kun je de prachtige basiliek Sint Servaas bezoeken, genoemd naar de man die in de vierde eeuw daar bisschop werd en zodoende als de grondlegger van het christendom in deze landstreken wordt gezien.
In de schatkamer is de prachtige schrijn van Servatius te zien, ook wel bekend als de noodkist, waarin zich resten van de man zouden bevinden. En opvolgers van hem. En verder bevindt zich onder de kerk de crypte waar de heilige in 384 zou zijn begraven. Het lijkt allemaal reuze echt.
Wat blijkt nu, althans mij, want ik had het ‘nieuws’ nog niet vernomen: er is grote kans dat de beste man niet eens heeft bestaan. Servaat zou heel goed uit de dikke duim gezogen kunnen zijn van mensen die van Maastricht een welvarend bedevaartsoord wilden maken. Dat hebben ze dan met succes gedaan.
De twijfel rond de echtheid van deze heilige, wordt geuit in een jubileumboek van en over het bisdom Roermond, dat vandaag wordt gepresenteerd. Het ANP haalt overigens als voornaamste ‘nieuws’ daaruit dat priesters in de zestiende eeuw massaal het celibaat schonden.
Bisschop Lindanus meldt rond 1570 dat van de tweehonderd pastores in het bisdom slechts zes zich van seksuele omgang onthielden. De situatie was elders, bijvoorbeeld in Friesland, overigens niet veel beter. Die schijnheiligheid verklaart ten dele het enthousiasme waarmee de Lage Landen niet veel later met de ‘paapsen’ zou worden afgerekend.
Maar goed, het nieuws over het waarheidsgehalte van Servaas blijkt ook geen nieuws. Op Wikipedia blijkt dat ook al te worden gemeld. Met als laatste zin: ,,Het begin van de Servaastraditie is dus misschien een valse start. Dit neemt niet weg, dat het een interessante artistieke en historische erfenis heeft opgeleverd.’’
Ja, lekker is dat. Er zijn heel wat mensen die zo ook tegen het christendom aankijken: het is waarschijnlijk allemaal verzonnen, maar het heeft wel mooie kerken en kunst opgeleverd. En als ze zoiets lezen, zijn ze daar nog meer van overtuigd.