zaterdag 19 december 2009
Fries kerkenleed
Het rapport is er dan eindelijk, en terecht is het vandaag de opening van de LC: ‘Miljoenen nodig voor behoud kerken’. Ik vind het woordje ‘behoud’ altijd aardig, als het over kerken gaat - maar dit slechts ter zijde.
De stichting Alde Fryske Tsjerken heeft op verzoek van de provincie de situatie van alle kerkelijke gebouwen in Friesland in kaart gebracht. Een uniek project, want in geen andere provincie is het kerkbestand zo gedetailleerd geïnventariseerd.
De situatie is zo ernstig als gevreesd werd. Alleen al de komende zes jaar is ruim €55 miljoen nodig voor het meest noodzakelijke onderhoud van 550 kerken. In tien jaar tijd zullen tussen de 64 en 117 kerkgebouwen afgestoten worden voor de eredienst.
Friesland kent de hoogste kerkdichtheid van het land (mogelijk van de wereld); overal in het land zie je de middeleeuwse kerktorens. Want geen dorp, geen parochie, geen adelijke familie wilde indertijd voor een ander onder doen.
Die luxe wordt nu een drukkend probleem. Al eerder heb ik hier voorspeld dat in de komende kwart eeuw het doek zal vallen voor een aantal markante dorpskerken. Dat heeft niks met helderziendheid te maken, maar met import-Friese nuchterheid.
Die €55 miljoen is slechts het begin van de enorme investering die nodig is om al die kerken overeind te houden. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden, waarbij de kerken met de grootste cultuurhistorische waarde voorrang horen te krijgen.
De overheid en de lokale gemeenschappen zullen zich er mee moeten bemoeien. Eindelijk. Zij schrikken nu vaak pas wakker en schreeuwen dan moord en brand, als een kerkelijk gemeente geen kant meer op kan en moet verkopen. Of slopen.