Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

vrijdag 1 januari 2010

Vurige kolenkaarten

We hebben er weer een paar binnen: kaarten met de beste wensen die overduidelijk in tweede ronde zijn verstuurd. Niet omdat er aan ons gedacht was, maar omdat wij de bewuste mensen een kaart hadden gestuurd.
Ik ken iemand die daar een sport van heeft gemaakt. Die wacht tot het laatste moment met sturen en doet dan een ladinkje de deur uit, gericht aan mensen van wie zij vindt dat die haar een kaartje hadden moeten sturen.

Die kaarten op de valreep aan hen die in gebreke bleven, staan in kleine kring bekend als de ‘vurige kolenkaarten’. Naar de uitdrukking ‘vurige kolen op iemands hoofd hopen’, die als zoveel uitdrukkingen uit de bijbel komt.
Voor de geïnteresseerden: het staat in hoofdstuk 25 van Spreuken, vers 21 en 22: ‘Als je vijand honger heeft, geef hem dan te eten, als hij dorst heeft, geef hem dan te drinken. Dan stapel je gloeiende kolen op zijn hoofd, en de HEER zal je belonen.’

Eigenlijk is het een vreemd ritueel: we sturen de beste wensen naar mensen van wie we uit ervaring weten dat die ons ook de beste wensen sturen. In een aantal gevallen is dat ook het enige contact dat we met die personen hebben.
Met nieuwjaarswensen in levende lijve bestaat een zekere verlegenheid. Hele volksstammen zien op tegen - in dit geval - maandag, wanneer er weer hele hordes collega’s afgewerkt moeten worden. En dan volgt vaak ook nog de nieuwjaarsreceptie.

Er is helaas geen echte houdbaarheidsdatum aan dat Nieuwjaar wensen. Recepties gaan tot ver in januari door. Gelukkig wordt steeds vaker teruggegrepen op een oud kerkelijk gebruik dat het gewens alleen tot Driekoningen op 6 januari zou mogen.
Nieuwjaarswensen zouden traditioneel horen bij het octaaf (een achtdaagse periode volgend op een kerkelijk feest) na het feest van Jezus’ besnijdenis dat acht dagen na diens geboorte plaatsvond - 1 januari dus.

In de praktijk werd vooral het feest van Driekoningen, wanneer iedereen ter kerke ging, aangegrepen om elkaar de beste wensen te geven. Maar aangezien we dat niet meer doen, dus maar zo: een gezegend Nieuwjaar!