Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

woensdag 11 november 2009

Preken


Een nieuwe handreiking van de Protestantse Kerk in Nederland: ‘In gesprek over de preek’. Het boekje wil een geregeld gesprek in de kerkenraad en in de gemeente over de preek stimuleren. Dat kan bijdragen aan het verhogen van de kwaliteit van de preek én het luisteren, zo geloven de samenstellers.
,,De preek is het kroonjuweel van de protestantse traditie’’, valt in de brochure te lezen. Maar, constateerde het college van visitatoren (die toezicht houden op het kerkelijk leven), er bestaat een zekere verlegenheid om te praten over inhoud en kwaliteit van de preek. De handreiking moet dat gesprek op gang brengen.

Het lijkt me een loffelijk streven. Want als ik heel eerlijk ben, heb ik niet zo’n hoge pet op van de kwaliteit van de gemiddelde preek. En ik hoor nogal wat uiteenlopende preken. Collega Wiebe van der Hout en ik bezoeken om beurten kerkdiensten die we dan beschrijven in de rubriek ‘De Samenkomst’, iedere maandag op de pagina geestelijk leven.
Al enige tijd is er in de Protestantse Kerk in Nederland een discussie gaande of er naast de universitair opgeleide predikanten ook hbo-dominees mogen komen. Op de landelijke synode heb ik dominees met universiteit horen betogen dat universiteit en kennis van de grondtalen van de bijbel absoluut nodig is voor een goed predikheer.

Soms zit ik in een dienst van een PKN-gemeente en denk dan zo aan het einde van de preek wat grimmig dat je de indruk krijgt dat die universitaire verplichting allang is afgeschaft. Een dominee die uitlegt hoe rijk een bijbelwoord in de oorspronkelijke taal is? Ik maak het hooguit in ‘zware’ kerken mee.
Geregeld hebben preken de diepgang - en niet zelden ook de lengte - van een dagmeditatie van een meditatieve scheurkalender. Ook is het geen uitzondering als er nauwelijks sprake is van uitleg van de tekst die werd gelezen. Ik had ooit een cartoon van een domineesvrouw aan de telefoon: ‘Mijn man is bijna klaar met de preek, hij moet alleen nog een bijbeltekst uitzoeken.’