Spiritueel misbruik

Er is een nieuw boek van klinisch pyschologe Aleid Schilder, ‘Spiritueel misbruik’. In de krant van gisteren besteedde ik er ruim aandacht aan. Schilder werd ruim twintig jaar geleden bekend door haar eerste boekje ‘Hulpeloos maar schuldig’, waarin ze er op wees dat de gereformeerde leer tot depressie kon leiden. Ik noemde het hier al eens.
Sinds de verschijning van ‘Hulpeloos maar schuldig’ heeft Aleid Schilder, klinisch psychologe, veel aan de weg getimmerd en ze groeide uit tot een van de gezichten van de Nieuwe Tijdsbeweging. In deze New Age, zo geloven velen, krijgen steeds meer mensen een lijntje met het hogere en groeien spirituele inzichten.

Maar, er is ook veel kaf onder het koren van deze moderne verlichting. Vaak vloeit daar geen bloed uit, maar er komen ook wel ongelukken voor. Het is oppassen geblazen wanneer mannen of vrouwen met goddelijke gezag gaan spreken en hun door- en ingevingen worden tot een juk of dwangbuis van degenen die zulke lieden hoog achten.
Dat van buitenaf kritisch gekeken wordt naar de Nieuwe Tijdsdenkers ligt voor de hand. Maar kritiek vanuit eigen kring is interessanter. En in ‘Spiritueel misbruik’ levert Schilder forse kritiek. Zoals ze dat jaren geleden ook al in een artikel deed, waarin ze wees op de mate van ‘religieuze verleidbaarheid’ van veel mensen.

Dat is wat bij mij vooral bij het lezen van ‘Spiritueel misbruik’ bleef haken. Het zijn niet de kneusjes die uiteindelijk als een blok vallen voor goeroes, paragnosten of sekteleiders. Eén van de slachtoffers in het boek is zelfs cum laude afgestudeerd. Wat de slachtoffers wel als gemene deler hebben is dat ze zoekend en kwetsbaar zijn.
Het is lastig inschatten hoe omvangrijk het misbruik is dat Aleid Schilder aan de kaak stelt. Er is schaamte, er is ongeloof (Schilder: ,,Zelfs ik geloofde af en toe mijn ogen en oren niet’’) en er is veel stiekem gedoe. Tot op heden deed ook de overheid luchtig over de gevaren van Nederlandse sekten. Het ligt in ieder geval weer even op tafel.