Brood voor de eendjes

Als kind heb ik wel eens de koster geholpen, in de tijd dat mijn klas les had in een kerkgebouw. ,,Geef dat maar aan de eendjes’’, kon hij op de maandag na avondmaal zeggen. Het ging dan om het in reepjes gesneden avondmaalsbrood. Als ik wilde, mocht ik het ook zelf opeten. Dat deed ik graag. Lekker, wit brood.
Dat voeren van het avondmaalsbrood aan de eenden noemt bisschop Gerard de Korte van Groningen-Leeuwarden in een column die hij op verzoek schreef voor de website van de Raad van Kerken. Onder de kop ‘De pijn van een grens’ schrijft hij over de onmogelijkheid om als protestanten en katholieken samen de eucharistie te vieren.

Wat de bisschop maar wilde zeggen: protestanten gedenken tijdens het avondmaal het lijden en sterven van Christus. De wijn blijft gewoon wijn en het brood gewoon brood. Dat het brood naar de eendjes kan is voor katholieken onvoorstelbaar. Christus is voor hen werkelijk tegenwoordig in brood en wijn.
Het is niet de eerste keer dat De Korte glashelder is over de enorme kloof in de avondmaalspraktijk tussen Rome en Reformatie. En terecht. Ik zal het als protestant, gevoed met de catechismus die leerde dat de mis een ‘vervloekte afgoderij’ is, niet in mijn hoofd halen aan de eucharistie deel te nemen. Daar zit de pijn van de grens.

Maar de boodschap wordt de bisschop niet in dank afgenomen. Mensen vinden het maar naar. Iemand struikelt in een reactie bijvoorbeeld ook over dat brood voor de eendjes, alsof De Korte denigrerend zou spreken over het avondmaal. Dat doet hij niet, hij constateert een feit. Maar het illustreert wel mooi de gevoeligheid in het huidig oecumenisch klimaat.
De Korte had het zelf al geschreven: wanneer je over het leergezag begint, reageren mensen ,,veelal boos en verdrietig’’. Het is ook pijnlijk. Wie zich echt verdiept in de eucharistie, merkt dat die niet los is te verkrijgen van bijvoorbeeld het bisschopsambt of het primaat van Rome of de leer dat er uiteindelijk maar één kerk is, de Katholieke.