Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

donderdag 25 december 2008

Geboorteverhaal

'The nativity story' (2006).

Twee jaar geleden zat ik als enige bezoeker in de grote zaal van Bios, de bioscoop in Drachten. Daar ging ‘The nativity story’ in première en ik mocht daar voor de Leeuwarder Courant een recensie over schrijven. Het waren prachtige beelden, en ik ging er eens breeduit voor zitten - ik had de ruimte nietwaar?
Maar al snel draaide de film voor mij op een teleurstelling uit. De Amerikaanse regisseur Catherine Hardwicke zou een realistische film gemaakt hebben over Jezus’ geboorte. Zoals Mel Gibson met ‘The passion of the Christ’ de rauwe realiteit van Jezus’ laatste uren zou hebben getoond.

‘The nativity story’ wordt in ‘bijbelgetrouwe’ kring sindsdien veel gedraaid in kerken, vanavond ook door de EO op tv en enthousiast aangeprezen. Dat zal wel gebeuren bij gebrek aan beter. En dan heb ik het niet zo zeer over het matige acteerwerk en vlakke verhaal, maar vooral over het feit dat de film helemaal niet zo bijbelgetrouw is als de makers en men zeggen.
De film is niet meer dan een duur gemaakt kerstspel met de daarbij behorende ingrediënten. Ook in ‘The nativity story’, die niet geheel toevallig de première beleefde in het Vaticaan, zijn er de drie traditionele wijzen uit het Oosten: de zwarte Balthasar en Caspar en Melchior. Ik schreef hier enige dagen geleden al dat de drie niet uit de bijbel komen.

Maar het gaat verder. De herders in de film zijn sympathieke, vriendelijke lieden die je zo op de koffie wilt hebben. Daarnaast maakt slechts één heldere engel hun de geboorte van de Heiland bekend. Wat de herders betreft: dat waren in die dagen geen lieverdjes. Het waren ruwe lieden aan de zelfkant van de samenleving. Figuren die je liever niet in het donker tegenkwam.
Het is juist de humor van de bijbel dat uitschot als eerste van Jezus’ geboorte hoorde. Zoals er ook humor zit in het geslachtsregister van Jezus aan het begin van het evangelie van Matteüs. In het lijstje worden vooral mannen genoemd. Maar er staan een paar vrouwen tussen. En eentje daarvan is Rachab. Rachab? Is dat niet… Inderdaad, dat was de hoer in Jericho die de verspieders van de Israëlieten hielp deze voorpost van het Beloofde Land te ontvluchten.

Dat geslachtsregister wordt in de meeste kerstvieringen niet gelezen. Veel te saai. Nee, overal klinkt het overbekende hoofdstuk 2 uit het evangelie van Lucas. Maar blijkbaar is dat zo bekend dat een belangrijk onderdeel niet meer gehoord wordt.
Eerst krijgen de herders bezoek van één engel, maar al spoedig voegt zich een compleet hemels leger bij de goddelijke boodschapper. Daarvan is in ‘The nativity story’ niets terug te zien. En dat is jammer. Zou ‘Eer aan God in de hoogste hemel’ zoetsappig hebben geklonken, zoals de meeste liederen suggereren, of klonk deze proclamatie donderend uit al die kelen van stoere, hemelse soldaten?

Zoiets nabootsen in een kerstspel gaat wat moeilijk, maar met de special effects van Hollywood moet daar toch wel wat van te maken zijn.
Graag nog een geboortefilm, maar nu eindelijk eens een goeie!

'The nativity story', vanavond op Ned. 2 om 22.15 uur.