Kerkruïnes

De Broerekerk in Bolsward.

Het is een volstrekt logische voorspelling dat in de nabije toekomst veel van de godshuizen, inclusief de monumentale gebouwen, tegen de grond gaan. Zelfs het verantwoord instandhouden van kerkruïnes als de indrukwekkende Broerekerk in Bolsward kost geld en zal slechts in een beperkt aantal gevallen mogelijk zijn.
De deskundige Sytse ten Hoeve stak zijn nek uit, toen hij enige tijd terug in de krant zei dat er prioriteiten gesteld moeten worden en dat, louter op cultuurhistorische gronden, tientallen dorpskerken in Friesland kunnen verdwijnen. Er werd direct over hem heen gevallen. Maar, veel kerken kúnnen niet alleen verdwijnen, ze zúllen ook verdwijnen.

Het is het Jaar van het Religieus Erfgoed en dat heeft als bedoeling het dreigend verval van kerkgebouwen onder de aandacht te brengen. In het kader van dat jaar heeft ook de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) een theologische visie op kerkgebouwen vastgelegd. Kerken zijn meer dan preekschuren, ze zijn sacrale plaatsen.
De nota met die visie werd enige weken geleden op de landelijke synode aanvaard. Prachtig natuurlijk, maar het is een achterhoedegevecht. Dat zal binnen de kerken ook wel worden gezien, maar je kunt het om psychologische redenen niet hardop zeggen. Dit is immers nog maar het begin van het rouwproces.

Ook als broodetende profeet kun je zonder risico de voorspelling aan dat in 2030 al veel kerken zijn gesloopt. Een kerk als de PKN, met nu iets van 2300 kerken, zal dan nog maar een fractie van het zielental van dit moment hebben. Daar valt weinig geld meer te halen. En ook niet bij de ‘rest’ van de dan sterk vergrijsde samenleving.
Eind dit jaar moet minister Ronald Plasterk van cultuur een strategisch plan over de kerkgebouwenproblematiek aangeboden worden. Volgend jaar verschijnt in Friesland een inventarisatie van de stichting Alde Fryske Tsjerken, gemaakt op verzoek van de provincie. Prachtig, maar zoals het geschreven staat: dit is slechts het begin der weeën.