Je slaat het er blijkbaar niet meer uit: dat gepraat over een opvoeding die ‘zwaar’ of ‘streng’ was, vaak in combinatie met het woord ‘gereformeerd’. Nog zo eentje: ‘ultra-orthodox’. Het kwam vandaag weer even voorbij. Ik ben altijd nieuwsgierig wat mensen denken dat ze bedoelen als ze zulke termen gebruiken.
Als ik de kans krijg, vraag ik er ook naar. En al snel blijkt dat de norm voor ‘streng gereformeerd’ heel laag ligt. ‘U’ zeggen tegen je ouders of met twee woorden spreken, is niet meer normaal. En zeker niet je avondgebedje moeten opzeggen, twee keer naar de kerken worden meegenomen, meekrijgen dat er een God is. En een hemel en een hel.
De idee meekrijgen dat er een hel is, is volgens een groeiend aantal mensen al kindermishandeling. Ook al leer je tegelijk van een genadig God, en ook al wordt er nauwelijks over die hel gesproken en zeker niet mee gedreigd, het is toch iets wat je kinderziel beschadigt. Straks wordt het met kinderen praten over de hel strafbaar.
Ik zie het dezer dagen nog wel gebeuren dat er een meldpunt komt voor al die mensen die een christelijke opvoeding hebben genoten. ‘Ach, moest jij ook het ‘Onze Vader’ uit je hoofd leren? Schandalig!’ ‘Wat, kreeg jij thuis mee dat het met de dood niet is afgelopen, maar dat je een eeuwigheid meemoest, vertel!’
Wat ‘zwaar gereformeerd’ genoemd wordt, is in een aantal gevallen wat bij godsdienstsociologen ‘orthodox gereformeerd’ heet: ‘gewoon’ gereformeerd, vrijgemaakt-gereformeerd, christelijk-gereformeerd - die categorie kerken. Je zou ook kunnen spreken van ‘traditioneel gereformeerd’.
Bestaat ‘streng gereformeerd’ dan niet? Jazeker, een deel van de bevindelijk-gereformeerden (in de volksmond zwartekousenkerken) heeft zo’n streng godsbeeld, dat velen zelden of nooit aan het avondmaal gaan, simpelweg omdat ze niet durven geloven dat ze waardig genoeg zijn in Gods ogen. In dat geval lijkt me de term ‘streng’ op zijn plaats.
Natuurlijk, ik weet heus wel dat mensen last kunnen hebben van dogma's, ook in orthodox-gereformeerde kring. Ik heb daar op deze plaats diverse malen over geschreven. Maar was de opvoeding daarmee streng? Dan vind ik de uitdrukking ‘heel gelovig’, die je ook geregeld in de media hoort en leest, beter te pruimen.
Posts
