Het blijft worstelen met dit soort berichten. Wij noemden in de LC wel de zonde, maar niet de naam van de zondaar. Het Nederlands Dagblad meldde vanmorgen wel de naam en verder louter dat hij geschorst was op grond van artikel 79 en 80 van de kerkorde. Daar wordt van ,,grove zonden’’ gesproken.
Ik zeg niet dat dat slechter is. Ik merk alleen op dat ook daar geworsteld wordt met dit soort berichten. Maar met deze formulering kun je ook op je vingers natellen waar het over gaat, net zoals bij de oude formulering ,,zonde tegen het zevende gebod’’. Bovendien, als predikanten geschorst worden, dan gaat het in veruit de meeste gevallen om een vorm van misbruik in pastorale relaties.
Kranten mogen worden aangesproken op wat zij schrijven. Ik schreef vorige maand naar aanleiding van een soortgelijk geval al over deze problematiek en zei dat het ook voor kerken niet makkelijk is. Maar nu wil ik zwartepieten en het probleem leggen waar het hoort: bij de kerken. Met als grote vraag: waarom moet het eigenlijk aan de grote klok worden gehangen?
Waarom moeten gemeenteleden een brief over de zaak krijgen, waarom moet het uitgebreid worden toegelicht in een verklaring aan het begin van een kerkdienst die nog maanden op internet beluisterd kan worden? Beleg voor het trieste nieuws een gemeentevergadering, die echter wel nadrukkelijk besloten is.
Er is natuurlijk een reden voor deze handelwijze: kerken willen het graag goed doen. Er is in het verleden teveel met de mantel der liefde bedekt en nu wordt zeker in het geval van een seksuele misstap vrijwel onmiddellijk een tuchtprocedure in werking gezet waarop vaak al snel afzetting van de predikant volgt.
Maar wat een schade richt zo’n correcte kerkenraad aan. Zo’n man - of vrouw - wordt publiekelijk door de kerk aan de schandpaal genageld. Heel Nederland mag het weten. Ik begrijp niet waarom. Je zou de zondaar maar zijn. Of z’n partner, of z’n kind. Papa, en dus jij ook, als openbaar kunstbezit. Erg pastoraal.
Naar christenen die misstappen begaan, wordt kritisch gekeken. En terecht. Naar dominees die uit de bocht vliegen, wordt helemaal kritisch gekeken. En terecht. Maar enig mededogen is ook in dat geval op zijn plaats. En met alleen maar bidden voor de slachtoffers ben je er niet.
En over bidden gesproken, misschien vergiste de dienstdoende ouderling zich, maar in de afkondiging afgelopen zondag over de schorsing van de dominee werd wel gevraagd om gebed voor zijn gezin, maar niet voor de zondige dominee en de zuster in kwestie. Maar ik ben bang dat het geen vergissing was.
Als ik dit geklungel zie, vraag ik me ook ernstig af hoe zorgvuldig er gehandeld wordt vóór de zaak publiek gemaakt wordt. Is wel het uiterste geprobeerd om de situatie anders op te lossen? Ik ken een paar gevallen wat beter en dat maakt mij er niet echt gerust op.
Want, hebben kerkenraden en ook de dominees die de fout ingaan, wel enig besef van wat de consequenties zijn als je uit het ambt raakt? Het is natuurlijk heel goed dat je je zonde erkent en de consequenties aanvaardt, maar overzie je ook de gevolgen?
Ik ken zo een paar ex-predikanten die aan lager wal zijn geraakt. Want wat kan een dominee buiten de kerk worden? Taxichauffeur. Of dakloos. Dat zijn geen academische voorbeelden. Zodra de zondige ex-dominee uit het blikveld is verdwenen, wordt er opgelucht adem gehaald. Dat de man verkommert, tja. Het wordt hoog tijd voor een onderzoek naar hoe het ex-dominees vergaat.
En dan nog eens iets. Hoe komt het dat in veel gevallen de omgeving niet zag dat een dominee soms jaren bezig is geweest te verongelukken? Natuurlijk doet zo’n man of vrouw stiekem. Maar zegt het ook niet iets van het ontbreken van geestelijke fijngevoeligheid bij bijvoorbeeld kerkenraadsleden of collega’s die geregeld met hem of haar te maken hadden? Wordt er na het pijnlijke vertrek wel door de achterblijvers aan zelfonderzoek gedaan?
Posts
