Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

dinsdag 29 maart 2011

Digikerk


Het moet allemaal moderner en creatiever in de kerk. Dus, dachten ze bij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), beginnen we een digikerk. Niet zo maar, maar om in contact te komen met mensen die wel interesse hebben voor spiritualiteit, maar niet zo snel in een kerk komen.
,,Ze kunnen anoniemer blijven dan in een echte geloofsgemeenschap’’, aldus dominee Hans van Ark, manager van de missionaire afdeling van de PKN, zaterdag in het Nederlands Dagblad. Een aantal mensen ging meteen digitaal op zoek. Nee, Van Ark was niet te vinden in de social media.

Ondanks de mooi woorden, heeft het heeft toch iets wanhopigs, zo’n idee. Het is te vergelijken met de bochten waarin we ons in krantenland moeten wringen, om nog overeind te blijven. Tabloids waren er in Nederland echt niet gekomen, als het goed was blijven gaan met de papieren media.
Kranten op een fijner, handzamer formaat zijn ingegeven door de gedachte dat er íets moet gebeuren. Om diezelfde reden stoppen landelijke titels geregeld boeken of dvd’s bij de zaterdagkrant. Een kat in het nauw geeft blijkbaar leuke cadeautjes weg.

Er zat lang weinig beweging in de traditionele kerken. Nu wordt daar hoofdschuddend op teruggeblikt. Er zou sprake zijn van voortschrijdend inzicht. Maar als de kerken vol waren gebleven, was er dan ooit een idee als een digikerk gelanceerd?
Je kunt roepen: misschien was het wel goed dat de kerken werden op- en wakker geschud. Misschien. Het lijkt er sterk op dat we kijken naar een kerk die zich te laat realiseerde dat een flink deel van de spirituele markt was afgenomen en aan anderen vergeven.

donderdag 17 maart 2011

Universiteitsgebouw


De Protestantse Theologische Universiteit (PThU) van de Protestantse Kerk in Nederland heeft in Groningen het oude pand van SNS Bank gekocht aan de Oude Ebbingestraat 25 in Groningen. De bedoeling is dat de universiteit halverwege 2012 het pand betrekt.
Vorig jaar werd op 1 april het opvallende nieuws bekend dat de PThU de locaties in Kampen, Utrecht en Leiden verruilt voor Groningen en Amsterdam. Dat nieuws was zo bijzonder dat ze bij Trouw aanvankelijk dachten en berichtten dat het om een 1 aprilgrap ging.

In het vanavond door de PThU verspreide persbericht, komt een tevreden Henk van der Sar aan het woord. De voorzitter van het college van bestuur over het onderkomen: ,,Het heeft uitstraling, het is ruim genoeg en het ligt in het hart van de stad.’’
Bovendien is de faculteit godgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen vlak bij, net als het station. De komende tijd zal het pand worden verbouwd. Op de gevel prijkt al een fraaie tekst die als motto kan dienen: ‘Tot Nut van ’t Algemeen’.

De synode van de PKN stemde in november vorig jaar in met de verhuisplannen van de universiteit. In Groningen gaan de RUG en de PThU samenwerken in een nieuwe bachelor. Ook al is het pand pas volgend jaar klaar, ze gaan in september al met de opleiding van start.
In Amsterdam komt de theologiestudie op de eerste verdieping van de laagbouw van de Vrije Universiteit. Ze delen dat gebouw met twee verwante faculteiten: die van de godgeleerdheid komt op de tweede en de faculteit van de wijsbegeerte op de derde verdieping.

woensdag 16 maart 2011

Straf


Een paar dagen geleden, ik meen op zondag, werd een filmpje op YouTube geplaatst dat vooral onder mensen die weinig van religie moeten hebben, veel stof deed opwaaien. Zo plaatste de bekende Richard Dawkins, de atheïst met zendingsdrang, de link op zijn website.
Halverwege het filmpje dat hier is te vinden, is het origineel te zien dat een zekere Tamtampamela plaatste. Achter die username zou Pamela Foreman schuilgaan. Een christelijk meisje dat God looft en prijst omdat hij zijn straffende hand naar Japan heeft uitgestrekt.

Gelukkig, hier is te zien dat het om een stunt gaat, geïnspireerd door onder anderen dominees die na 9/11 ook zonder twijfel over de straffende hand Gods spraken. Het enge is dat ‘Pamela’, hoe absurd haar uitspraken ook zijn, overtuigend overkomt.
Er zijn mensen die zich kunnen verheugen op de dingen die gaat God gaat doen in deze godloze wereld. Zulke lieden doen denken aan Jona, die balend zat toe te kijken hoe God het berouwvolle Nineve uiteindelijk toch niet van de aardbodem wegvaagde.

In Nederland kun je eigenlijk alleen nog maar bij heel ‘zware’ dominees terecht als het gaat om heldere uitspraken over wat Gods rol is in dergelijke natuurrampen, die vooral verzekeraars zo graag ‘Acts of God’ noemen.
Steeds meer christenen wagen zich niet meer aan uitspraken op dat vlak. Dominees die zeggen dat uit dergelijke tekenen blijkt dat Jezus’ wederkomst nabij is, staan alleen. ‘Pamela’ doet zeer aan de oren, maar het oorverdovend stilzwijgen van veel christenen is weer het andere uiterste.

donderdag 3 maart 2011

Strip

Kan een boek over religie behalve informatief ook leuk zijn? Het antwoord is voluit ja. Het bewijs: ‘Religie in beeld’, getekend en geschreven door striptekenaar Margreet de Heer.
Van haar hand verscheen vorig jaar ook het vergelijkbare ‘Filosofie in beeld’. De opvolger over religie lag voor de hand. De Heer - what’s in a name? - is behalve cartoonist ook theoloog, kind van twee predikanten en kleindochter van de grote bijbelvorser Hendrikus Berkhof.

Die afkomst komt direct aan de orde in het boek, want ‘Religie in beeld’ is sterk persoonlijk gekleurd en dat maakt het extra aardig. Zo tekent De Heer zich lopend op eieren. Dat doet ze het hele boekje door, want er zijn nogal wat eieren. Zoals de beschuldiging van blasfemie of het gelijkschakelen van de godsdiensten.
Maar de striptekenaar behandelt de vijf wereldreligies (jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme) integer. Zo noemt ze Pesach, het joodse Pasen, de kern van het jodendom en het avondmaal die van het christendom. En passant behandelt ze ook het atheïsme, waarbij ze het in een tekstballonnetje uitroept: ‘Wat is dat toch met die atheïsten-trend?!’

Een even teer als groot ei is ook zeker dat ze Mohammed in de strip, die met gemak ook als een reeks cartoons kan worden aangeduid, afbeeldt. ,,Moeten we nu vluchten?’’, zegt in een hoekje haar man Yiri T. Kohl, die ook striptekenaar is en de plaatjes voor haar inkleurde. Volgens De Heer hoeft dat niet en ze illustreert fijntjes hoe ook islamitische kunstenaars door de eeuwen heen de profeet afbeeldden.
,,Is het verboden om Mohammed af te beelden?’’, vraagt het ikfiguurtje al studerend in een dik boek, dat waarschijnlijk de koran is. En vervolgens: ,,De koran verbiedt alleen het aanbidden van afbeeldingen.’’

De Heer heeft zich duidelijk goed verdiept in de verschillende religies en weet die ook kort en krachtig neer te zetten. Van het ontstaan van het christendom tot de nobele waarheden van het boeddhisme.
Ieder die prettig en snel wil worden voorgelicht over de grote geloofsovertuigingen, moet absoluut ‘Religie in beeld’ aanschaffen.

Margreet de Heer - 'Religie in beeld'. Ingekleurd door Yiri T. Kohl. Meinema, Zoetermeer; 120 blz., €16,50