Redacteur geestelijk leven van de Leeuwarder Courant

.

zaterdag 29 mei 2010

Carwash

In Leeuwarden zit de vrijgemaakt-gereformeerde kerk de Morgenster pal naast een garage met een wasstraat. Ik heb al diverse keren gedacht: waarom organiseert die kerk niet een gratis carwash als pr-stunt?
De vrijgemaakte zusterkerk in Den Haag, de Ichthuskerk, heeft vandaag zo’n reli-carwash georganiseerd. Vorig jaar werd de actie voor het gevoerd en dat was zo’n succes dat gemeenteleden vanmiddag nog eens vier uur lang auto’s hebben gewassen.

Als automobilisten wilden weten waarom ze deze gratis service voor hun heilige koe - inclusief een kopje thee of koffie - kregen aangeboden, was het antwoord: ,,Jezus Christus waste de voeten, wij de auto.’’
Zojuist is de actie afgesloten met een barbecue. En ieder die dat wilde, mocht een vorkje komen meeprikken. De maaltijd delen - ook een heel christelijke gedachte. Kijk, dat zijn de leukere kerkelijke acties.

dinsdag 25 mei 2010

Happy Clap


Het is nog niet zo vreselijk lang geleden dat vanuit de traditionele kerken afkeurend met de tong werd geklakt wanneer het over de evangelische groepen ging. Ze waren in het gunstigste geval ,,de onbetaalde rekening van de kerken’’, omdat ze met hun blijmoedigheid en enthousiasme de kerken een spiegel voorhielden.
Minder gunstig: evangelische gemeenten waren ronduit sekten, zo werd fijntjes opgemerkt tijdens de grote, meerdaagse pinksterconferentie Opwekking - de veertigste - de afgelopen dagen in Walibi World in Biddinghuizen.

Dat ‘happy clap’ vonden veel kerkgangers maar niks. Slechte lofprijzingsliederen die eindeloos werden herhaald, dat gebruik van het woord ‘Heer’ als continu stopwoordje in een gebed, het voortdurend praten over een relatie met Jezus alsof God er niet zoveel toe deed, of het spreken in tongen en over wondergenezingen die nu nog zouden gebeuren. Bijvoorbeeld.
Het is geleidelijk gegaan, maar de orthodox-gereformeerde wereld is totaal veranderd. Waar enige tientallen jaren geleden nog van werd gegruwd en wat reden was voor kerkelijke tucht, is nu heel gewoon. Getuigenissen in de dienst over Jezus en de heilige Geest, lofprijzingsliederen - het is allemaal heel gewoon aan het worden. Werd vaak hoofdschuddend over ‘overdoop’ gesproken, nu zijn kerkelijke ouders, die steeds vaker grootouders worden van ongedoopte kinderen, dolgelukkig als hun nageslacht die keus maakt.

De conferentie Opwekking was ooit een klein evenement van pinksterchristenen. Dit keer werden zo’n zestigduizend bezoekers geteld, van wie er heel veel uit de traditionele kerken kwamen. In Friesland bestaan al vele jaren twee grote pinksterfeesten, die nog altijd vanuit de gevestigde kerken worden georganiseerd: in de bossen bij Veenklooster en Wijnjewoude, met als hoogtepunt de dienst te velde (op de foto die in Veenklooster). Ze trokken dit jaar zo’n 8500 bezoekers. Vooral mensen uit de gewone kerken, want de meeste evangelischen zaten in Biddinghuizen. Maar intussen zijn ook die feesten steeds evangelischer geworden.

Met een blijmoedig en levend geloof is natuurlijk niks mis. Maar ik ben wel benieuwd of de kerken zich realiseren wat er precies gaande is. Ik heb niet de indruk dat het een bewuste keuze is dat jongeren uit behoudende kerken nauwelijks meer weten wat er in de belijdenisgeschriften staan, simpelweg omdat onder meer de ouderwetse catechisatie en de leerdiensten in veel gevallen zijn opgedoekt. Tijdens een gesprekje met wat jonge ouders uit een degelijk gereformeerd nest tijdens een van de pinksterfeesten, viel me op hoe weinig kennis ze nog in huis hadden over de bijbel en over kerkgeschiedenis. Trof ik het ‘slecht’ (het waren heel enthousiaste christenen)? Ik geloof er niks van.

dinsdag 18 mei 2010

Kerksluiting

Het moet nu toch echt gaan gebeuren: de grote kerksluiting van de Protestantse Gemeente te Leeuwarden. Vier van de zeven kerken moeten dicht. De algemene kerkenraad stelde ruim een jaar geleden het definitieve besluit uit, maar het moet er nu van komen.
Het plan eind 2008 was om de Koepelkerk, de Open Hof en de Adelaarkerk op termijn te sluiten en de Pelikaankerk, de Grote Kerk, de Fenix en de Schakel in gebruik te houden door de twee clusters die binnen de gemeente gevormd zijn.

Daartegen kwam zoveel protest op een emotionele gemeentevergadering dat de kerkenraad het finale besluit opschortte. Sindsdien is er sprake van voortschrijdend inzicht: drie kerken sluiten is niet genoeg. Dan zou er over een paar jaar weer een kerk moeten worden afgestoten.
Ik begrijp dat de raad zich maandagavond al over een nieuw voorlopig besluit boog, maar er niet uit kwam. Vandaar dat er morgenavond opnieuw over vergaderd zal worden. En dan moet er, zo beseft iedereen, echt een knoop worden doorgehakt.

De kerkenraad heeft het spoorboekje al klaar: donderdag gaat er een brief naar alle gemeenteleden, vrijdag wordt de pers officieel ingelicht, en na opnieuw de gemeente gehoord te hebben valt op 8 juni het definitieve besluit.
Het is nu vooral een kwestie van doorpakken. Het was begin 2009 al niet verstandig om knikkende knieën te krijgen van het verzet. Bij zo’n zaak zal er altijd gedoe zijn, welk besluit je ook neemt. Als kerkenraadsleden zit je er om desondanks knopen door te hakken.

Het gekke geval doet zich voor dat het heilig vuur pas echt weer ontstoken lijkt te worden, wanneer leden het idee hebben dat de kerk hun geld over de balk smijt (bijvoorbeeld in de kwestie van de ledenadministratie in de PKN) of wanneer een dierbaar kerkgebouw op de nominatie staat om te verdwijnen.
Dat er vervolgens ook nogal onheilige reacties loskomen is iets wat je als kerkenraad op de koop toe moet nemen. De onzekerheid die nu al een jaar langer duurt, heeft ook niet echt vruchtbaar gewerkt.

zondag 16 mei 2010

Medeleven

De vliegtuigramp had zich nog maar net voltrokken, of we wisten dat de premier en de koningin hun medeleven betuigden. En niet veel later kreeg ik van diverse kerken een mailtje in mijn box - ook zij, zo was de mededeling, leefden mee.
Het mailtje van de Protestantse Kerk in Nederland was net even eerder dan dat namens de rooms-katholieke bisschoppenconferentie. Ook de kerkleiders waren geschokt en hun hart ging uit naar de nabestaanden.

Ik vind dat soort mededelingen wat vreemd, juist omdat ze zo obligaat zijn. Net als die verklaringen van wereldleiders wanneer een andere wereldleider is aangetreden of juist vertrokken of overleden. Zelden zijn die verrassend.
Je leest echt niet dat de president van het ene land vindt dat de wereld er beter op zal worden nu zijn collega van het andere land het tijdelijke voor het eeuwige heeft verwisseld.

Het spreekt vanzelf dat kerken met ontzetting kennis hebben genomen van het leed dat, in dit geval, medelanders heeft getroffen. Het zou niet best zijn wanneer dat niet het geval zou zijn. Maar moet je daarover een verklaring uitvaardigen?
Mensen mogen verwachten dat kerken en hun leden in hun gebeden de getroffenen gedenken. ,,Heer erbarm u!’’ En ze mogen er ook van uit gaan dat die gebeden zich niet beperken tot de ingezetenen van het Koninkrijk der Nederlanden.

Natuurlijk schreeuwt zo'n ramp om aandacht. Maar juist kerken zullen de wereld er aan moeten herinneren dat het 'gewone' wereldnieuws ook niet vergeten mag worden: dat er iedere dag dertigduizend kinderen onnodig doodgaan, omdat we de boel niet eerlijk verdelen. Bijvoorbeeld.

dinsdag 11 mei 2010

Ark

De ark van Noach blijft veel mensen intrigeren. Net als de lijkwade van Turijn, die sinds kort weer te zien was en die in een paar weken tijd een miljoen bezoekers heeft getrokken.
Er zijn in de loop der jaren al diverse teams om op de berg Ararat ten oosten van Turkije geweest om te zoeken naar resten van de ark. Altijd tevergeefs. Maar, nu zou de ark dan toch echt gevonden zijn.

Het Reformatorisch Dagblad citeert Gerrit Aalten, die al 35 jaar onderzoek doet naar de ark. Hij kan zich voorstellen dat mensen sceptisch reageren, maar volgens hem is er nu toch echt ,,substantieel bewijs’’ gevonden op 4000 meter hoogte.
De resten van het gevaarte zouden zich bevinden onder meters dik ijs en puin. Chinese en Turkse documentairemakers zouden de ark zelfs zijn binnengegaan en allerlei zaken hebben gefilmd, inclusief aardewerk en voedselresten.

Het heeft me altijd geboeid waarom mensen zo nodig de ark moesten vinden. Degenen die er naar zochten, deden dat nooit louter alleen vanuit wetenschappelijke motieven. Ze wilden een overweldigend bewijs leveren dat bijvoorbeeld de bijbel echt waar is.
Er zijn veel mensen die zulk bewijs graag willen leveren. Bekend is bijvoorbeeld het boek ‘De bijbel heeft toch gelijk’ waarin Werner Keller wilde aantonen dat allerlei vondsten onderschrijven dat de bijbel echte geschiedschrijving bevat.

Persoonlijk ken ik niemand die op grond van archeologisch bewijs tot geloof is gekomen. En ik heb ook nog nooit over zulke mensen gelezen. De kerken zullen ook echt niet voller zitten als overtuigend het bewijs geleverd kan worden dat de resten op de Ararat onomstotelijk voldoen aan de enorme maten en vormen die de bijbel van de ark noemt.

maandag 10 mei 2010

Twitteren

Je kunt allerlei behartigenswaardige dingen zeggen, die nooit het grote publiek bereiken. Maar als je als christelijke politicus zegt dat twitteren mag op zondag, staat het overal en praten ook mensen over je die normaal nooit jouw naam noemen.
In het Nederlands Dagblad van zaterdag stond de eerste aflevering van een serie met André Rouvoet. Aan de lijsttrekker van de ChristenUnie worden iedere week tot de verkiezingen op die plek drie ‘prangende’ vragen gesteld.

Een van de vragen dit keer was dat hij zich ook op zondag in het twitterdebat mengt en of dat niet op gespannen voet staat met het principe van de zondagsrust. ,,Ik zie daar geen spanning. Twitteren is een vorm van communicatie en op zondag ben ik geen kluizenaar.’’
Zulk nieuws doet het goed en een handige politicus doet daarom soms zulke uitspraken. Prettig is het als die uitspraken in de vele internetberichten goed worden weergegeven. Dat was nu ook het geval.

Je kunt het ook anders treffen. Twee weken geleden schreef ik over een promotiestudie van Lammert Jansma naar een Friese religieuze beweging: Uit de bron van Christus rond ‘instrument der engelen’ Sonja de Vries in Oudehorne. Voorop de zaterdagbijlage stond een groot verhaal en op de voorpagina stond als lokkertje een bericht met de kop ‘Engelen: Friese taal is straf van God’. In het bericht werd uitgelegd dat Friezen in een vorig leven, tweeduizend jaar geleden, Joden waren die Jezus niet als Messias wilden erkennen.

Het gaat me nu even niet over de inhoud, maar om wat er mee gebeurde. Het bericht stond niet op de website van de LC, maar desondanks dook het al snel op een reeks plaatsen op internet op. Vooral niet-Friezen vinden zo’n uitspraak leuk natuurlijk.
Iemand had echter al dan niet bewust het bericht verminkt. Als reden voor de goddelijke straf werd de moord op Bonifatius in 754 bij Dokkum gegeven. Ik zou wel weten wie dat was en waarom hij of zij dat deed. Maar, kom daar maar eens achter.

Het bericht met de Bonifatiusvariant is nu op een reeks plaatsen op internet te vinden. Ook op een serieuze site over kerkelijk nieuws dook het zo op. Ik heb ze even een mailtje gestuurd en ze hebben het veranderd.
Maar goed, het is een treffende illustratie hoe nieuws simpelweg wordt gepikt en geplakt. Toevallig had ik van dit onderwerp wat meer verstand, maar het maakt je wel ongerust over al die berichten over zaken waar je minder van weet.

vrijdag 7 mei 2010

Persconferentie

Ik heb geen idee hoeveel persconferenties op het kerkelijk erf ik al heb meegemaakt, maar zelden was daarbij de NOS met een filmploeg aanwezig. Terwijl er in mijn ogen toch geregeld belangwekkende zaken voorbij kwamen.
Dezer dagen kreeg ik in mijn mailbox de aankondiging voor een persconferentie van Wim Deetman. Hij zal daarop zijn aanbevelingen bekend maken voor het onafhankelijke onderzoek dat hij als protestant op verzoek instelt naar het misbruik in de RK Kerk.

Misschien begin ik als journalist te verslappen, maar ik kon er niet echt opgewonden van raken. Zijn aanbevelingen zullen ongetwijfeld goed zijn. Ik ben veel meer benieuwd naar de uitkomsten van het bewuste onderzoek. Of desnoods naar de reactie van de bisschoppenconferentie, die zich er volgende week over buigt. Maar ook die zal ongetwijfeld de voorstellen omarmen.
Bovendien komt het tijdstip en de plek van de persconferentie, vanmiddag in Nieuwspoort in Den Haag, voor mij ongelukkig uit omdat ik ’s avonds ook late dienst heb op de krant - ik doe ook wel eens iets anders dan alleen maar religie - en ik had eigenlijk gepland om op het bewuste moment op één oor te liggen.

Maar tot mijn verbazing zie ik net op Teletekstpagina 100, waarop het belangrijkste nieuws voorbij schuift, dat de NOS de persconferentie vanaf 14.00 uur live uitzendt. Lekker makkelijk om eens te zien wat in het verre Den Haag gebeurt, maar toch. Ben ik nou gek of is deze wereld aan het doordraaien?
Begrijp me goed, ik zal geen vergoelijkend woord over het seksueel misbruik door geestelijken spreken. Maar voor de hijgerigheid waarmee media die zelden of nooit oog voor de kerk hebben, zich nu op elk brokje 'nieuws' rond het misbruik storten, heb ik ook weinig waardering.

maandag 3 mei 2010

Caravan


Het bleef tegen de voorspellingen van broodetende weerprofeten in gisteren lang droog in Friesland. En dat was mooi, want rond het middaguur vond op camping Bergumermeer in Sumar een bijzondere plechtigheid plaats.
De rooms-katholieke pastoor van Dokkum, Paul Verheijen, wijdde daar in aanwezigheid van tientallen parochianen uit Dokkum en Burgum een nieuwe, luxe stacaravan in. Als vakantieonderkomen voor mensen die het niet breed hebben.

Verheijen vierde in december zijn zilveren priesterjubileum. Hij wilde geen bloemen of goede boeken. Maar geld. Voor het goede doel. Tot zijn plezierige verrassing brachten de parochianen maar liefst €15.500 samen.
De caravan van €26.000 kon er komen met financiële hulp van ondermeer de landelijke Vincentiusvereniging, die met de speciale Stichting Ontspanning en Recratie meer van dit soort caravans in het land heeft.

Vrijwilligers uit de parochie vangen gasten in de caravan op en halen die desgewenst ook op vanaf het station. De geloofsgemeenschap wil op deze manier duidelijk maken dat de naastenliefde door de kerk niet alleen maar met de mond wordt beleden.
In deze tijd, waarin de Rooms-Katholieke Kerk geplaagd wordt door allerlei onheilsberichten, is het ook goed om zo’n lokaal initiatief eens onder de aandacht te brengen. Dit is de kerk zoals ze hoort te zijn.

Wie eens in de caravan wil zitten, vindt meer informatie op VicentiusDokkum.nl.